Theo Tổ chức Y tế thế giới, nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giảm gánh nặng bệnh tật và tử vong trên toàn cầu do các bệnh liên quan đến thuốc lá, năm 2021 Tổ chức Y tế thế giới chọn chủ đề “Cam kết bỏ thuốc lá” cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5. Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới kêu gọi các quốc gia tăng cường thực hiện các dịch vụ cai nghiện thuốc lá, khuyến khích người hút thuốc tiếp cận các dịch vụ cai nghiện thuốc lá theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Tại Việt Nam, Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến 31-5-2021 được phát động để hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá.
Tác hại từ thuốc lá
Người hút thuốc lá hút thuốc ở nơi công cộng và trong gia đình khiến người thân hít phải khói thuốc thụ động (hút thuốc lá thụ động). Theo thống kê, hơn 1 triệu người chết hàng năm do tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Các nghiên cứu chỉ ra rằng hút thuốc lá thụ động gây chết sớm và bệnh tật ở trẻ em và người lớn không hút thuốc lá. Trẻ em phơi nhiễm khói thuốc thụ động có nguy cơ gia tăng bị hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính, bị những vấn đề về tai và bị suyễn nặng hơn. Người lớn phơi nhiễm khói thuốc thụ động bị tác hại tức thời ảnh hưởng đến hệ tim mạch và gây bệnh tim mạch vành và ung thư phổi.
Theo WHO, người hút thuốc lá có khả năng mắc COVID - 19 cao gấp 1,5 lần, từ đó bạn có nguy cơ cao lây nhiễm cho gia đình và những người xung quanh. Hút thuốc lá cũng như hút thuốc lá thụ động làm tăng nguy cơ mắc và làm trầm trọng hơn các bệnh nền, khiến người mắc COVID - 19 có nguy cơ tử vong cao hơn. Trong đại dịch COVID-19 đã có thêm hàng triệu người có động lực để bỏ thuốc lá vì sức khỏe của những người thân trong gia đình.
Thuốc lá điện tử không phải là phương pháp hỗ trợ cai nghiện thuốc lá
Mỗi năm có 8 triệu người chết vì thuốc lá. Đây là lý do ngành công nghiệp thuốc lá trên thế giới quảng bá các sản phẩm thuốc lá mới để tiếp cận những người chưa hút thuốc để duy trì và tăng số người hút mới thay thế cho số người đã tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Trong thập kỷ qua, ngành công nghiệp thuốc lá đã quảng bá thuốc lá điện tử như một công cụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá điếu thông thường với nhiều kiểu dáng “bắt mắt” và hơn 15.000 hương vị hấp dẫn.
Tuy nhiên các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử không giúp cai nghiện thuốc lá. Nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây nghiện cao - là lý do khiến người hút thuốc lá điện tử rất dễ sử dụng cả hai loại thuốc lá điện tử và thuốc lá điếu thông thường. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay trên thế giới chưa có bằng chứng thuốc lá điện tử giúp cai thuốc. WHO cũng đã kết luận: “Không giống như các dược phẩm chứa và không chứa nicotine đã được thử nghiệm là có tác dụng giúp bỏ thuốc lá, WHO không xác nhận thuốc lá điện tử giúp hỗ trợ cai nghiện”.
Ngoài ra thuốc lá điện tử là một sản phẩm độc hại. Trong dung dịch thuốc lá điện tử có chứa: propylene glycol, chì, niken, thủy ngân và hơn 15.000 hương liệu, là các chất gây ung thư. Nicotine trong thuốc lá điện tử là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và đột quỵ. Thuốc lá điện tử liên quan đến hội chứng tổn thương phổi cấp (EVALI); nhồi máu cơ tim.Theo số liệu của Trung tâm kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) ghi nhận trong một vài năm trở lại đây, tính đến ngày 18/02/2020, chỉ riêng ở Mỹ đã có 68 ca tử vong và 2.807 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp phải nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử và 2.035 ca tai nạn thương tích do nổ/bỏng, chấn thương, gãy xương do sử dụng thuốc lá điện tử.
Hỗ trợ cai thuốc lá, gọi tổng đài 1800-6606
1800-6606 là số điện thoại của Tổng đài Trung tâm tư vấn cai nghiện thuốc lá do Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá phối hợp với Bệnh viện Bạch Mai triến khai từ năm 2015. Để thông tin rộng rãi về dịch vụ tư vấn cai nghiện thuốc lá, trong những năm qua, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã tích cực truyền thông trên nhiều phương tiện. Thông điệp cai nghiện thuốc lá đã được phát sóng hàng ngàn lần trên các kênh truyền hình Trung ương và địa phương. Các pano về cai nghiện thuốc lá được treo dán ở đường cao tốc, nhà ga, bến tàu xe, sân bay, 460.000 tờ rơi đã được phát đến cộng đồng.
Tại TP Cần Thơ, Chủ tịch UBND thành phố cũng ban hành công văn yêu cầu thực hiện hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2021, Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5/2021. Theo đó, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ giao Giám đốc Sở Y tế (Thường trực Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại thuốc lá thành phố Cần Thơ) chủ trì, phối hợp với Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch UBND quận, huyện và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan tăng cường sự phối hợp liên ngành trong việc xây dựng kế hoạch và triển khai hoạt động Phòng, chống tác hại của thuốc lá để đảm bảo hoạt động phòng, chống tác hại (PCTH) thuốc lá được triển khai sâu rộng trên địa bàn thành phố.
Tiếp tục đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị. Đưa nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá vào hương ước, quy ước tại tổ dân phố. Treo biển báo cấm hút thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc như tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học, khách sạn, nhà hàng và các địa điểm công cộng trong nhà khác theo quy định tại Điều 11 và Điều 12 Luật PCTH thuốc lá. Đẩy mạnh hoạt động giám sát việc xây dựng môi trường không khói thuốc trên địa bàn thành phố. Có hình thức động viên khen thưởng các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công tác PCTH thuốc lá. Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền Luật PCTH thuốc lá, tác hại của thuốc lá điếu và các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha), các biện pháp cai nghiện thuốc lá. Thành lập đoàn kiểm tra liên ngành hoặc lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá vào chương trình, kế hoạch kiểm tra của các cơ quan chức năng. Thực hiện các hoạt động phù hợp, thiết thực, ý nghĩa nhằm hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5 như: treo Băng rôn, khẩu hiệu về chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá; truyền thông trên hệ thống loa phát thanh xã, phường,...
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ cũng gửi công văn đến các bệnh viện, trung tâm y tế đề nghị chỉ đạo Tổ Truyền thông và Phòng truyền thông giáo dục sức khỏe các tuyến đẩy mạnh tuyên truyền Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, tác hại của thuốc lá điếu và các sản phẩm thuốc lá mới. Ðồng thời phối hợp với cơ quan truyền thông địa phương, phát loa nội viện, loa truyền thanh xã, phường tuyên truyền lợi ích của việc bỏ thuốc lá, các biện pháp cai nghiện thuốc lá; treo băng-rôn, khẩu hiệu hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ
