Ngày Thế giới vì trẻ sinh non được khởi xướng bởi Tổ chức phi lợi nhuận European Foundation for the Care of Newborn Infanta (EFCNI) và các tổ chức cha mẹ châu Âu đối tác vào năm 2008, từ đó đến nay có hơn 100 quốc gia trong đó có Việt Nam đã cùng nhau tham gia với các hoạt động, sự kiện đặc biệt và cam kết hành động để giúp giải quyết vấn đề sinh non và cải thiện tình hình của trẻ sinh non và gia đình của các bé. Sự kiện được tổ chức vào ngày 17/11 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức và mối quan tâm của mọi người về trẻ sinh non trên toàn cầu. Thế giới mỗi năm có khoảng 150 triệu trẻ em được sinh ra, trong đó, có đến 1/10 trong số này là trẻ sinh non (cứ 10 trẻ ra đời thì có 1 trẻ sinh non). Trẻ sinh non là những em bé được sinh ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ, thường gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. UNICEF Việt Nam hợp tác với Bộ Y tế để hỗ trợ và mở rộng các can thiệp cứu sống trẻ sơ sinh, bao gồm phương pháp chăm sóc Kangaroo trên toàn quốc: Mục tiêu là đảm bảo các can thiệp cứu sống trẻ sơ sinh được triển khai rộng rãi trên khắp mọi miền của Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, UNICEF hỗ trợ ngành y tế xây dựng các kế hoạch hành động quốc gia về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh và trẻ em, cũng như hỗ trợ Bộ Y tế nhân rộng các can thiệp giúp giảm tử vong ở trẻ em.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ trẻ sinh non đang gia tăng trên toàn cầu, và các bé này có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về hô hấp, hệ thần kinh và tiêu hóa. Hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non năm 2024, Bộ Y tế ban hành Công văn số 5021/BYT- BMTE ngày 26/8/2024 về việc Hướng dẫn triển khai Hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non 2024, triển khai đồng loạt các hoạt động truyền thông, cung cấp dịch vụ về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sinh non, giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được, đồng thời hỗ trợ can thiệp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ sinh non; nhấn mạnh về những rủi ro cũng như hậu quả mà trẻ sinh non và các gia đình của các em trên toàn thế giới phải gánh chịu. Ngày thế giới vì trẻ sinh non là cơ hội để vận động việc chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh cho mọi trẻ em ở khắp mọi nơi; tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của lợi ích mà những phương pháp giúp cứu sống trẻ em như tiếp xúc da kề da ngay sau sinh và chăm sóc kiểu Kangaroo cho trẻ sinh non, khuyến khích trẻ sơ sinh bú mẹ, giảm mức độ căng thẳng và tăng cường gắn kết giữa các thành viên trong gia đình.
Hàng năm ở nước ta có khoảng hơn 100.000 trẻ sinh thiếu tháng và đang là gánh nặng về bệnh tật, tử vong ở trẻ em. Vì vậy dự phòng giảm nguy cơ sinh non thực sự cần thiết và cần được ưu tiên trong các chiến lược về chăm sóc sức khoẻ con người.
Các biện pháp dự phòng không hoàn toàn phòng được sinh non nhưng có thể giảm một cách đáng kể số bà mẹ có nguy cơ sinh non. Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và người sử dụng dịch vụ.
Bộ Y tế hướng dẫn các biện pháp can thiệp (Chăm sóc trẻ sơ sinh) như sau:
- Các phụ nữ được phát hiện có nguy cơ sinh non cần được tiếp cận chăm sóc và điều trị ở các cơ sở chuyên khoa giúp họ có thể phòng sinh non hiệu quả.
- Cần sinh con theo kế hoạch, bảo đảm theo khuyến cáo (không sinh con ở tuổi vị thành niên, khoảng cách giữa 2 lần sinh không quả dày).
- Chăm sóc thai nghén: Tuân thủ hướng dẫn khám thai và đặc biệt lưu ý một số nội dung: dinh dưỡng; tránh các chất kích thích; giảm stress.
- Chăm sóc trẻ sinh non nhẹ cân bằng phương pháp Kangagoo theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế ban hành tại Quyết định 2175/QĐ-BYT ngày 25/7/2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế.
- Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm, da kề da, cho trẻ bú mẹ ngay từ những giờ đầu sau sinh và nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu.
- Theo dõi sức khỏe của trẻ, giữ ẩm cho trẻ tránh hạ thân nhiệt, khám và chăm sóc trẻ đẻ non nhẹ cân theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Đối với trẻ quá non tháng và nhẹ cân cần phải được chăm sóc, theo dõi, điều trị ổn định tại các cơ sở y tế.
Ngày Thế giới vì trẻ sinh non là cơ hội để chúng ta cùng nhau hành động, lan tỏa thông điệp về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe cho mẹ và trẻ. Hãy cùng nhau tạo ra một tương lai tươi sáng cho các em, để mỗi trẻ sinh non đều có cơ hội phát triển khỏe mạnh và tiếp cận dịch vụ chăm sóc tốt nhất.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Cần Thơ
